ҰЭТ сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөніндегі миссияны орындау үшін «KEGOC» АҚ кірістерінің негізгі көзі бұл табиғи монополиялар саласындағы уәкілетті орган бекітетін реттелетін қызмет тарифтерінің шекті деңгейі болып табылады.
Компания ірі инвестициялық жобаларды іске асыра отырып, тарифтерді жоспарлы өсіру саясатын ұстанады. «Табиғи монополиялар туралы» Қазақстан Республикасы Заңына сәйкес «KEGOC» АҚ ұсынатын мынадай қызметтері табиғи монополиялар саласына жатады:
«KEGOC» АҚ өзінің құрылған кезінен бастап реттелетін қызметтердің тарифтік саясатын жетілдіру жұмыстарын жүзеге асырады, тарифтік саясатты жетілдіру бойынша тиісті ұйымдардың жұмысына белсенді түрде қатысады.
Заңнамаға сәйкес «KEGOC» АҚ-да Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу, бәсекелестікті және тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі комитетіне (табиғи монополиялар саласындағы уәкілетті орган) табиғи монополиялар саласына жататын реттелетін қызметтерге тарифтерді бекітуге (қайта қарауға) өтінім беру жұмысы жүзеге асырылуда.
Компанияның тарифтері «шығындар плюс тіркелген пайда» әдісі бойынша белгіленеді, соған сәйкес Компания белгілі бір уақыт кезеңіне тариф белгілеу мақсатында операциялық және қаржылық шығыстардың тиісті бағасына және капиталдың кірістілігінің әділ нормасына сүйенеді.
2013 жылы «KEGOC» АҚ тарифтердің шекті деңгейлерін қолдануға көшті. Тарифтердің шекті деңгейлерін есептеу қағидаттары тарифтердің шекті деңгейлері бес жылға дейінгі мерзімге бекітілетінін қоспағанда, жыл сайынғы тарифтердің есебіне ұқсас. Тарифтердің шекті деңгейлері Компанияға өзінің мүмкіндіктерін ұзақ кезеңге жоспарлауға мүмкіндік береді, ал акционерлердің Компания туралы аса толық ақпарат алуға мүмкіндігі бар.
Белгіленген рәсімдерге сәйкес «KEGOC» АҚ табиғи монополиялар саласындағы уәкілетті органға «KEGOC» АҚ-ның ұзақ мерзімді кезеңге арналған реттелетін қызметтері тарифтерінің шекті деңгейін және тарифтік сметаларын бекіту жөнінде өтініммен жүгінген болатын. Қарау қорытындылары бойынша ТМРБжәнеТҚҚК 2015 жылғы 21 қыркүйектегі №388-ОД бұйрығымен «KEGOC» АҚ реттелетін қызмет тарифтері мен тарифтік сметаларының шекті деңгейлері 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап 2020 жылғы 31 желтоқсанға дейінгі бес жылдық кезеңге бекітілді.
теңге кВт/сағ. | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
электр энергиясын жеткізу | 2,080 | 2,246 | 2,496 | 2,823 | 2,797 |
техникалық диспетчерлендіру | 0,231 | 0,234 | 0,249 | 0,306 | 0,306 |
электр энергиясын өндіру-тұтыну теңгерімін ұйымдастыру | 0,084 | 0,086 | 0,091 | 0,098 | 0,098 |
2018 жылы «KEGOC» АҚ реттелетін қызметтеріне мынадай уақытша өтелетін тарифтер қолданылды:
Қызмет (теңге кВт/сағ.) | Кезең | Негіздеме | Шешім | |
01.01.2018– 30.06.2018 |
01.07.2018– 31.12.2018 |
2016 және 2017 жылдары та- рифтік сметалар- дың орындалуы бойынша есепті қарау қорытын- дылары бойынша |
Табиғи монополия саласындағы уәкілетті орган |
|
электр энеригясын жеткізу | 2,4957 | 2,4928 | ||
техникалық диспетчерлендіру | 0,2489 | 0,2482 |
Сонымен қатар уәкілетті орган «КЕGOC» АҚ-ның 2018 жылғы 1 тамыздан бастап 2018 жылдың соңына дейін электр энергиясын желіге босатуды техникалық диспетчерлендіру қызметтері тарифтерінің шекті деңгейлерін 5%-ға (0,2482-ден 0,237 теңге/кВт·сағ. дейін) және электр энергиясын өндіру-тұтыну теңгерімін ұйымдастыру бойынша 3%-ға (0,091-ден 0,088 теңге/кВт·сағ дейін) төмендету туралы шешімін келісті.
«КЕGOC» АҚ тарифтердің шекті деңгейлерін төмендету туралы бұл шешімі 2018 жылдың өткен кезеңінде электр энергиясын желіге босатуды техникалық диспетчерлендіру бойынша және электр энергиясын өндіру-тұтыну теңгерімін ұйымдастыру бойынша қызмет көлемдерінің нақты өсуін есепке ала отырып, тұтынушылар мен табиғи монополиялар субъектісінің мүдделері теңгеріміне қол жеткізу мақсатында қолданыстағы заңнама шеңберінде қабылданды.
2018 жылдың соңында Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі Елбасының тапсырмасын орындау аясында 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап электр энергиясының құнын төмендету туралы шешім қабылдады. Аталған шешімді, сонымен қатар «KEGOC» АҚ көрсететін қызметтер көлемінің өсуін назарға ала отырып, халықты, шағын және орта бизнес субъектілерін қолдау мақсатында Компания ұсынылатын қызметтердің тарифтерін 2018 жылғы деңгейге дейін төмендету туралы шешім қабылдады.
Қызмет | 2019 жылға бекітілген тарифтердің шекті деңгейлері (теңге/кВт·сағ.) | 2019 жылға тарифтердің шекті деңгейлері төмендетуін есепке алумен (теңге/кВт·сағ.) |
Электр энергиясын жеткізу | 2,823 | 2,496 |
Техникалық диспетчерлендіру | 0,306 | 0,237 |
Электр энергиясын өндіру-тұтыну теңгерімін ұйымдастыру | 0,098 | 0,088 |
Бекітілген рәсімдерге сәйкес Компания мақсаты тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін күшейту, тұтынушылар мен басқа да мүдделі тұлғалардың алдында қызметінің әділдігін қамтамасыз ету болып табылатын реттелетін қызметтерді ұсыну жөніндегі қызмет туралы жария тыңдалымдар жүргізеді. Жария тыңдалымдарды өткізудің негізгі қағидаттары Компания қызметінің жариялығы, ашықтығы және тұтынушылар мүдделерінің теңгерімін сақтау болып табылады.
2018 жылғы қаржы-экономикалық қорытындыларға көрсетілетін реттелмелі қызмет көлемдерінің артуы, «Құрылыс» сыныбы бойынша негізгі құралдарды қайта бағалау, 2017 жылдың соңында тартылған қарызды мерзімінен бұрын ішінара өтеу әсер етті.
2018 жоспар | 2018 факт | ауытқу | Ауытқулардың негізгі себептері | |
Шоғырландырылған кірістер |
173 225,15 | 194 194,04 | +12,1% | |
негізгі қызметтен болған кірістер |
171 268,92 | 175 797,39 | +2,6% | Реттелетін қызметтен, электр энергиясының нақты мемлекетаралық сальдо-ағындарының сағаттық ауытқу көлемдерін өтеу мақсатында электр энергиясын сатудан түскен кірістердің артуы нәтижесінде. Бұл ретте сатымдық электр энергиясын сатудан болған кірістердің төмендеуі («Узбекэнерго» АҚ тарапынан электр энергиясын сатып алудың болмауы), «ЖЭК бойынша ҚЕО» ЖШС жаңартылатын энергия көздері өндірген сатымдық электр энергиясын сатудан және қуатты реттеу бойынша қызметін сатудан кірістердің азаюы. |
негізгі емес қызметтен болған кірістер | 1 956,23 | 18 396,65 | Оң бағамдық айырмашылықтан болған кірістердің, Құрылыс сыныбының НҚ құнсыздануынан болған кірістердің, депозиттермен болған операциялардан түскен сыйақы түріндегі кірістер; қысқа мерзімді бағалы қағаздардың әділ құнының өзгеруінен болған кірістердің, сонымен қатар басқа ұйымдардағы үлестік қаттысудан (қауымдастырылған кәсіпорындар пайдасының үлесі) болған кірістердің өсуіне байланысты. | |
Шоғырландырылған шығыстар | 129 259,32 | 143 169,22 | +10,8% | |
өзіндік құны | 107 082,58 | 105 840,19 | -1,2% | Электр энергиясының технологиялық шығыстары (ысырабы), «Узбекэнерго» АҚ тарабынан келісім шарттық емес іріктеулерді өтеу үшін электр энергиясын сатып алу бойынша шығыстар бойынша, электр энергиясын жеткізудің болмауына байланысты, сонымен қатар тараптық ұйымдар көрсеткен қуатты реттеу шығыстары бойынша. Сонымен бірге қызметті бағалаудың жаңа рәсімін ендіру мерзімінің кейінге қалдырылуы нәтижесінде еңбекақы төлеу шығыстарының, еңбекті және қоршаған ортаны қорғауға және ЖЖМ мен т.б. жұмсалған шығыстардың төмендеуі орын алды. Бұл ретте, НҚ қайта бағалау салдарынан амортизациялық аударымдар бойынша, теңгерімсіздіктерді өтеу мақсатында РФ энергия жүйелерінен электр энергиясын сатып алуға, үшінші тараптардың желілері арқылы электр энергиясын жеткізуге, жаңартылатын энергия көздері өндірген электр энергиясын жеткізуге жұмсалған шығыстар артты. |
жалпы және әкімшілік шығыстар |
16 848,22 | 15 499,09 | -8% | Капиталдандыру салдарынан консультациялық қызметтер бойынша шығыстардың, еңбекақы төлеуге жұмсалған, бизнесті трансформациялау орталығының ақпараттық жүйелеріне техникалық қолдау көрсетуге жұмсалған, іссапар шығыстары бойынша, сонымен қатар кезеңнің басқа да шығыстары бойынша шығыстардың азаюы салдарынан. Бұл ретте, мүлік салығына жұмсалатын шығыстар артты. |
2018 жоспар | 2018 факт | ауытқу | Ауытқулардың негізгі себептері | |
жалпы және әкімшілік шығыстар |
152 379,82 | 175 797,39 | 15,4% | Капиталдандыру салдарынан консультациялық қызметтер бойынша шығыстардың, еңбекақы төлеуге жұмсалған, бизнесті трансформациялау орталығының ақпараттық жүйелеріне техникалық қолдау көрсетуге жұмсалған, іссапар шығыстары бойынша, сонымен қатар кезеңнің басқа да шығыстары бойынша шығыстардың азаюы салдарынан. Бұл ретте, мүлік салығына жұмсалатын шығыстар артты. |
Шоғырландырылған кірістер |
178 134,83 | 194 194,04 | +9,0% | |
негізгі қызметтен болған кірістер |
152 379,82 | 175 797,39 | 15,4% | Орындалуы реттелетін қызметтер бойынша кірістердің, сонымен қатар «ЖЭК жөніндегі ҚЕО» ЖШС электр энергиясын сатып алу-сату бойынша операцияларынан болған кірістердің артуы салдарынан негізделді. |
негізгі емес қызметтен болған кірістер |
25 755,00 | 18 396,65 | -28,6% | Оң бағамдық айырмашылықтан, депозиттермен жасалған операциялардан, сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің ұзақ мерзімді берешегінің әділ құнының өзгеруінен, басқа ұйымдардағы қатысу үлесінен (қауымдастырылған кәсіпорындар пайдасының үлесі) болған кірістердің төмендеуі салдарынан. Бұл ретте, Құрылыс сыныбының НҚ құнсыздануынан залалдарды қалпына келтіруден болған кірістің, бағалы қағаздар бойынша сыйақылар түріндегі кірістің, қысқа мерзімді бағалы қағаздардың әділ құнының өзгеруінен болған кірістердің өсуі орын алды. |
Шоғырландырылған шығыстар |
135 493,13 | 143 169,22 | +5,7% | |
өзіндік құны | 89 399,37 | 105 840,19 | +18,4% | Жаңартылған энергия көздері өндірген электр энергиясын сатып алуға жұмсалған, НҚ қайта бағалау салдарынан амортизациялық аударымдар бойынша, электр энергиясының технологиялық шығысы (ысырабы) бойынша, теңгерімсіздікті өтеу мақсатында РФ энергия жүйесінен электр энергиясын сатып алуға, үшінші тараптардың желілері арқылы электр энергиясын жеткізуге жұмсалған шығыстардың артуымен негізделген. |
жалпы және әкімшілік шығыстар |
13 142,39 | 15 499,09 | +17,9% | Артуы негізінен резервті, мүлік салықтары бойынша шығыстарды, еңбек ақы төлеу шығыстарын есептеуге байланысты. Бұл ретте консультациялық қызметтер мен қызметкерлерді медициналық сақтандыру бойынша шығыстар төмендеді. |
Жоғарыда көрсетілген барлық факторлар 2018 жыл қорытындылары бойынша операциялық пайдаға және қаржылық нәтижеге әсер етті.